Kukurydza na ziarno

Ziarno kukurydzy można wykorzystać na różne sposoby – z przeznaczeniem na cele paszowe, konsumpcyjne lub przemysłowe. Niektóre odmiany kukurydzy na ziarno, oprócz głównego celu, można z powodzeniem wykorzystać również na kiszonkę. Dzięki zróżnicowanemu przeznaczeniu ziarna kukurydzy można szybciej osiągnąć zyski.

Odmiany kukurydzy na ziarno dzielą się również na dwa typy: flint i dent, jednak obecnie na rynku dominują mieszańce tych typów. Ziarno typu flint wyróżnia szybki rozwój początkowy, lepsza odporność na chłody oraz wcześniejsze kwitnienie, dlatego też sprawdzą się przy wcześniejszym siewie, podczas zimniejszej wiosny lub na stanowiskach, które wolno się nagrzewają. Odmiany o przewadze cech dent zazwyczaj wykorzystuje się do produkcji skrobi lub alkoholu. Są zalecane do cieplejszych rejonów, na stanowiska szybko nagrzewające się oraz na lżejsze gleby. Podczas suszenia oddają wodę wolniej niż odmiany o cechach flint, jednak ostatecznie oddają jej więcej.

Kukurydza na ziarno – odmiany

Podczas wyboru odmiany kukurydzy na ziarno przede wszystkim należy wziąć pod uwagę przeznaczenie produkcji (przemysłowe, paszowe czy konsumpcyjne). Jeżeli ziarno kukurydzy ma trafić na cele konsumpcyjne, warto dopasować odmianę pod kątem rekomendacji firmy przetwórczej, do której ma trafić surowiec.

Kolejnym ważnym aspektem jest dopasowanie wczesności odmiany kukurydzy na ziarno do rejonu. Wczesność odmian kukurydzy umownie określa się liczbą FAO – im liczba jest wyższa, tym dłużej odmiana pozostaje na polu. Im wyższa liczba FAO tym odmiany mają dłuższy okres wegetacji do pełnej dojrzałości i potrzebują zakumulować więcej ciepła. W Polsce wyróżnia się 4 rejony uprawy kukurydzy, z których każdemu możemy przypisać odpowiednie FAO:

• Rejon I – FAO do 280 (na ziarno i CCM), do 300 (na kiszonkę), obejmuje najkorzystniejsze obszary uprawy, m.in. Kotlinę Sandomierską, Nizinę Śląską oraz środkową i zachodnią część Niziny Wielkopolskiej.
• Rejon II – FAO do 240 (na ziarno i CCM), do 280 (na kiszonkę), obejmuje centralną Polskę,
• Rejon III – FAO do 200 (na ziarno i CCM), do 240 (na kiszonkę), obejmuje północną Polskę, gdzie krótszy okres wegetacyjny może ograniczać dojrzewanie odmian ziarnowych.
• Rejon IV (podgórski) – FAO do 200 (na ziarno i CCM), do 240 (na kiszonkę), obejmuje tereny górskie i podgórskie, gdzie zaleca się uprawę najwcześniejszych odmian.

Podział ten uwzględnia aktualne warunki klimatyczne i zalecenia dotyczące uprawy kukurydzy w Polsce.

Wybierając odpowiednią odmianę kukurydzy na ziarno, warto również zwrócić uwagę na potencjał plonowania, zdrowotność, tolerancję na zmniejszoną obsadę czy podatność na wyleganie.

Od 2015 roku w Europie działa stale rozwijany system Hydraneo^®, który został opracowany przez Limagrain. Pozwala on na kompleksowe zarządzanie ryzykiem suszy w uprawie kukurydzy ziarnowej. 

Kukurydza – nasiona to fundament

Wybór odpowiednich nasion kukurydzy na ziarno ma kluczowe znaczenie dla uzyskania wysokich plonów i rentowności uprawy. Odmiany kukurydzy LG, takie jak ASHLEY, LG 31.240 i LIMAGOLD, charakteryzują się szybkim oddawaniem wody z ziarna (cecha dry-down), co pozwala na wcześniejsze zbiory i obniżenie kosztów suszenia. Dodatkowo te odmiany wykazują wysoką tolerancję na suszę dzięki programowi Hydraneo^®, co czyni je świetną propozycją dla wielu rolników. Jednak pamiętajmy, że najlepsza kukurydza na ziarno to ta najlepiej dopasowana do potrzeb gospodarstwa i możliwości stanowiska.

Jakie odmiany kukurydzy na ziarno na słabe gleby?

Uprawa kukurydzy na ziarno jest relatywnie elastyczna jeżeli chodzi o warunki glebowo-klimatyczne, dzięki czemu można uzyskać wysoki plon nawet na słabszych stanowiskach. Należy unikać uprawy kukurydzy na glebach ciężkich, zbitych i nadmiernie wilgotnych bez odpowiedniego dostosowania agrotechniki i doboru odmian. W takich warunkach uprawa może być bardziej wymagająca ze względu na zwiększoną podatność roślin na choroby grzybowe oraz ograniczony rozwój systemu korzeniowego, co może wpływać na potencjał plonotwórczy. Odpowiednie zabiegi uprawowe oraz wybór odmian przystosowanych do trudniejszych stanowisk mogą jednak pozwolić na uzyskanie wysokich plonów.

Aby zmaksymalizować zyski, warto dobrać odmianę do konkretnych stanowisk – niektóre odmiany kukurydzy na ziarno lepiej sprawdzą się na słabych glebach, a inne na średnich. W przypadku siewu kukurydzy na ziarno na słabych glebach istotne jest, by poświęcić więcej uwagi na agrotechnikę i planowanie obsady roślin na polu.

W uprawie kukurydzy ziarnowej odpowiedni dobór odmiany do stanowiska to klucz do satysfakcjonującego plonu. W ofercie Limagrain Polska dostępne są propozycje odmian kukurydzy na ziarno, które wykazują wysoki potencjał plonotwórczy nawet na stanowiskach o niskiej klasie bonitacyjnej.

Kukurydza na ziarno na słabe gleby – jakie odmiany wybrać?

Kukurydza ziarnowa uprawiana na słabych glebach wymaga starannego doboru odmian, które są odporne na stresy środowiskowe i efektywnie wykorzystują dostępne zasoby. Odmiany kukurydzy LG, takie jak LG 31.240, ASHLEY i LIMAGOLD, zostały wyselekcjonowane w ramach programu Hydraneo^® właśnie z myślą o takich warunkach. Charakteryzują się one wysoką tolerancją na suszę oraz zdolnością do osiągania satysfakcjonujących plonów nawet na mniej urodzajnych stanowiskach.

Najlepsze odmiany kukurydzy na ziarno – plonowanie

Plonowanie kukurydzy na ziarno jest w dużym stopniu uzależnione od jej wczesności – im późniejsza odmiana, tym wyższy potencjał plonowania.

W 2022 roku wzorzec plonowania kukurydzy na ziarno w doświadczeniach porejestrowych COBORU wyniósł:

• 108,5 dt/ha dla odmian wczesnych,
• 111,7 dt/ha dla odmian średniowczesnych,
• 114,9 dt/ha dla odmian średniopóźnych.

Plon podany przy wilgotności 14%.

Jak uprawiać kukurydzę na ziarno?

Kukurydza wymaga siewu w dobrze ogrzaną ziemię, zależnie od typu ziarna siew kukurydzy można rozpocząć już w glebę ogrzaną do 8°C na głębokości siewu. Zalecane pH jest obojętne lub zbliżone do 6,5. Dlatego kontrolowanie odczynu i wapnowanie jest ważnym elementem w uprawie kukurydzy.

Kukurydza na ziarno dobrze rośnie na glebach kompleksu pszennego, żytniego bardzo dobrego i dobrego oraz zbożowo-pastewnego mocnego, jednak poradzi sobie również na słabszych stanowiskach.

Wymagania wodne i pokarmowe kukurydzy ziarnowej, w przeciwieństwie do wymagań glebowych, są bardzo wysokie ze względy na wysoki potencjał produkcyjny kukurydzy w porównaniu do innych zbóż. Może być on nawet dwukrotnie większy. Do prawidłowego wzrostu należy stosować przede wszystkim nawożenie azotem, fosforem oraz potasem.

W tradycyjnych systemach uprawy wiosenne zabiegi uprawowe ogranicza się do włókowania na glebach ciężkich lub bronowania na glebach lekkich. Ma to na celu wyrównanie powierzchni pola, co wpływa na poprawę retencji wody. Przed wysiewem glebę należy spulchnić na głębokości siewu ziarna kukurydzy – zwykle stosuje się do tego agregat uprawowy złożony z kultywatora wąskozębnego bądź brony i wału strunowego.

Coraz powszechniejszą praktyką w uprawie kukurydzy na ziarno, jak i na kiszonkę, staje się rezygnacja z tradycyjnej orki na rzecz uproszczonych systemów uprawy bądź nawet siewu bezpośredniego, bez wcześniejszego wzruszenia ziemi. 

Jak zwiększyć plon kukurydzy ziarnowej?

Aby maksymalizować plony kukurydzy ziarnowej, kluczowe jest przestrzeganie kilku zasad. Po pierwsze, wybór odpowiedniej odmiany dostosowanej do warunków glebowych i klimatycznych. Zadbajmy także o cechy takie jak szybki dry-down, co ułatwia zbiór i przechowywanie ziarna. Po drugie, terminowy siew w optymalnych warunkach temperaturowych gleby sprzyja równomiernym wschodom i rozwojowi roślin. Po trzecie, zbalansowane nawożenie, zwłaszcza azotem, fosforem i potasem, zapewnia roślinom niezbędne składniki odżywcze. Regularne monitorowanie stanu plantacji oraz szybkie reagowanie na pojawiające się zagrożenia, takie jak chwasty czy szkodniki, również przyczynia się do osiągania wyższych plonów.

Kiedy siać kukurydzę na ziarno?

W Polsce termin siewu kukurydzy na ziarno najczęściej przypada na okres między 20 kwietnia a 5 maja. Dobrym wskaźnikiem może być kwitnienie mniszka lekarskiego. Temperatura gleby podczas siewu powinna wynosić co najmniej 8°C. Zbyt wczesny siew kukurydzy na ziarno, szczególnie gdy gleba jest niedostatecznie ogrzana i napowietrzona, może opóźnić wschody. Nieregularne i utrudnione wschody mogą być przyczyną sporego spadku plonu.

Norma wysiewu kukurydzy na ziarno wynosi od 75 000 na glebach lekkich do 90 000 na ciężkich, musi więc być dopasowana do potencjału stanowiska i odmiany. Głębokość siewu ziarna kukurydzy wynosi 3–4 cm na glebach ciężkich oraz 5–6 cm na glebach lekkich.

Kukurydza na ziarno – zabiegi pielęgnacyjne

We wczesnych fazach rozwoju kukurydza jest wrażliwa na występowanie chwastów, z którymi musi rywalizować o światło i składniki pokarmowe. Zazwyczaj ochrona herbicydowa kukurydzy obejmuje zwalczanie chemiczne, które warto wykonać jeszcze przed wschodami. Istotne jest również ograniczenie występowania chwastów do fazy 6–8 liści. Dobór właściwych herbicydów powinien uwzględniać zarówno etap rozwoju rośliny uprawnej, jak i chwastu. Warto pamiętać, że dobór technologii herbicydowej i terminu zabiegu powinien uwzględniać przebieg pogody, a środki chwastobójcze należy zawsze stosować zgodnie z zapisami zawartymi w etykiecie produktu.

Uprawa kukurydzy na ziarno w ostatnich latach najczęściej jest atakowana przez omacnicę prosowiankę. Innymi szkodnikami zagrażającymi uprawie kukurydzy na ziarno są stonka kukurydziana, ploniarka zbożowa, mszyce, wciornastki oraz szkodniki glebowe. W celu zapobiegania atakom szkodników należy stosować prawidłowy płodozmian, ważna jest również odpowiednia agrotechnika.

Kukurydza na ziarno może zostać porażona przez patogeny w ciągu całego okresu wegetacji. Choroby grzybowe mogą znacznie obniżyć plon, dlatego ważne jest zapobieganie poprzez właściwe zabiegi agrotechniczne oraz dobór odmian o wysokiej zdrowotności. Najczęstsze choroby to fuzarioza kolb, zgorzel siewek, głownia pyląca czy rdza kukurydzy. 

Jak nawozić kukurydzę na ziarno?

Aby wykorzystać wysoki potencjał plonotwórczy kukurydzy, należy dobrze zaplanować nawożenie, uwzględniając potrzeby pokarmowe i zasobność stanowiska. Azot jest głównym czynnikiem plonotwórczym kukurydzy na ziarno. Stosuje się go w 2 dawkach – przedsiewnie i pogłównie, do fazy 4–6 liści właściwych.

Potas i fosfor mają istotny wpływ na zawiązywanie i zaziarnianie kolb. Potas wspomaga odporność kukurydzy na niedobory wody, natomiast fosfor odpowiada za prawidłowy rozwój systemu korzeniowego. Oba składniki należy dostarczyć jeszcze przed siewem, aby zapewnić kukurydzy dobry start. Potas aplikujemy jesienią „pod pług” lub wczesną wiosną. Fosfor jest najczęściej podawany w podsiewie gdzie jego lokalizowanie 5 cm obok i 5 pod rzędem nasion kukurydzy daje najlepsze efekty.

Jak zmniejszyć koszty suszenia kukurydzy ziarnowej?

Koszty suszenia ziarna kukurydzy mogą znacząco wpłynąć na opłacalność uprawy. Aby je obniżyć, warto postawić na odmiany kukurydzy LG z cechą dry-down, które charakteryzują się szybkim oddawaniem wody w końcowej fazie dojrzewania. Dzięki temu ziarno osiąga niższą wilgotność już w momencie zbioru, co skraca czas i koszty suszenia. 

Ceny nasion kukurydzy na ziarno

Ceny nasion kukurydzy do siewu są uzależnione od wielu czynników. Zależą od klasy wczesności, cech agronomicznych, jakości czy nawet producenta. Warto mądrze inwestować, bo wybór właściwego materiału siewnego może nawet w 30% przekładać się wielkość zebranego plonu. 

Gdzie kupić nasiona kukurydzy na ziarno?

Materiał siewny warto kupować od znanych producentów w specjalistycznych sklepach. Nasiona kukurydzy na ziarno znaleźć można w ofercie wielu sprzedawców, jednak wybierając dostawcę, istotne jest, by zwrócić uwagę na opinie dotyczące firmy. Zakup kwalifikowanego materiału siewnego kukurydzy z pewnego źródła daje pewność, że nasiona do siewu są sprawdzone i dopasowane do panujących warunków. Jest to także gwarancja konkretnych cech kukurydzy na ziarno oraz plonowania na określonym poziomie.

Nasiona kukurydzy do siewu dostępne w ofercie

Limagrain Polska posiada w ofercie nasiona kukurydzy do siewu w pełni dopasowane do polskich warunków klimatycznych i glebowych. Odmiany są uniwersalne pod kątem produkcji, mają wybitną zdrowotność, odporność na wyleganie oraz wysoki potencjał plonowania. Szeroka gama odmian z powodzeniem pozwoli na idealne dopasowanie do stanowiska.

W ofercie Limagrain dostępne są odmiany kukurydzy na ziarno objęte systemem Hydraneo^®, który umożliwia kompleksowe zarządzanie ryzykiem suszy w uprawie kukurydzy ziarnowej. Należą do nich odmiany ziarnowe wczesne jak ASHLEY, średniowczesna LG 31.240, oraz średnio późna kukurydza na ziarno odmiany LIMAGOLD.