Kukurydza na kiszonkę

Kukurydza jest główną rośliną uprawianą z przeznaczeniem na paszę objętościową dla bydła mlecznego i opasowego. Właściwie dobrana odmiana kukurydzy kiszonkowej umożliwia uzyskanie wysokiej jakości kiszonki, która dostarczy zwierzętom niezbędną ilość składników odżywczych. Na kiszonkę można z powodzeniem wykorzystać odmiany ziarnowe kukurydzy, jednak nie działa to w drugą stronę.

Odmiany kukurydzy na kiszonkę dzielą się również na dwa typy: flint i dent. Odmiany typu flint wyróżnia lepsza odporność na chłody, natomiast odmiany dent są zalecane do cieplejszych rejonów. Typ ziarna kukurydzy kiszonkowej ma również duży wpływ na strawność kiszonki. W ziarnach typu dent dominuje skrobia mączysta, która jest lepiej trawiona w żwaczu. Natomiast skrobia szklista zawarta w odmianach typu flint jest lepiej trawiona w jelitach. 

Jak wybrać odmianę kukurydzy na kiszonkę?

Podczas wyboru odmiany kukurydzy na kiszonkę należy przede wszystkim zwrócić uwagę na zawartość skrobi oraz strawność włókna, które powinny być wysokie. Zawartość suchej masy powinna wynosić około 30–35%, a kolby powinny stanowić minimum jej 50%. Odmiany kukurydzy na kiszonkę typu dent zawierają skrobię mączystą, która trawiona jest w żwaczu, natomiast nasiona flint zawarta jest skrobia szklista trawiona przez enzymy w jelitach.

Innym ważnym aspektem podczas doboru kukurydzy kiszonkowej jest dopasowanie wczesności odmiany względem rejonu. Wczesność odmian kukurydzy określa się liczbą FAO – im wyższa wartość, tym dłużej odmiana pozostaje na polu. W Polsce zostały wydzielone 4 rejony, z których każdy ma przypisane odpowiednie FAO:

• Rejon I – FAO do 300,
• Rejon II – FAO 230 do 260,
• Rejon III – FAO do 210,
• Rejon IV (podgórski) – FAO do 200.

Dobierając właściwą odmianę kukurydzy na kiszonkę, warto wziąć pod uwagę takie parametry jak potencjał plonotwórczy, odporność na choroby i susze oraz cecha stay-green,

W ofercie nasion kukurydzy na kiszonkę od Limagrain są odmiany objęte programem LG Animal Nutrition. Jest to stworzony przez Limagrain specjalny program hodowli i selekcji mieszańcowych odmian kukurydzy, którego zadaniem jest dostarczanie rolnikom odmian o wysokiej wartości odżywczej dla krów mlecznych i bydła mięsnego.

Jakie odmiany kukurydzy najlepiej plonują na kiszonkę?

Plonowanie kukurydzy na kiszonkę jest w dużym stopniu uzależnione od jej wczesności – im późniejsza odmiana, tym wyższy potencjał plonowania. Należy jednak pamiętać, że późniejsze odmiany nie zawsze będą pasować do danego stanowiska, a to również istotny czynnik wpływający na wysokość plonu.

W 2022 roku wzorzec plonowania kukurydzy na kiszonkę w doświadczeniach porejestrowych COBORU wyniósł:

• 195,8 dt/ha dla odmian wczesnych,
• 205,0 dt/ha dla odmian średniowczesnych,
• 213,0 dt/ha dla odmian średniopóźnych.

Wilgotność podczas badań wynosiła 14%.

Jaka odmiana kukurydzy na kiszonkę na słabe gleby?

Kukurydza na kiszonkę nie jest jednak zbyt wymagająca jeżeli chodzi o warunki glebowo-klimatyczne, dzięki czemu można uzyskać wysoki plon nawet na słabszych stanowiskach. 

W przypadku siewu kukurydzy kiszonkowej na słabych glebach, niedostatki składników pokarmowych należy zniwelować nawożeniem oraz zastosowaniem odpowiedniego przedplonu.

Mianem słabych gleb określa się zazwyczaj stanowiska lekkie, piaszczyste i wysoce przepuszczalne, przez co mogą się pojawić deficyty wody. Warto więc zwrócić szczególną uwagę na odmiany kukurydzy na kiszonkę o wysokiej odporności na suszę, czyli z dobrym wigorem początkowym, który umożliwia efektywne zagospodarowanie wód pozimowych oraz z efektem stay-green, który ułatwia przetrwanie okresów bezdeszczowych.

W ofercie Limagrain dostępne są propozycje odmian kukurydzy na kiszonkę, które wykazują wysoki potencjał plonotwórczy nawet na stanowiskach słabych jakościowo.

Jak uprawiać kukurydzę na kiszonkę?

W przypadku kukurydzy na kiszonkę bardzo ważny jest termin zbioru plonów, który powinien zostać przeprowadzony kiedy zawartość suchej masy wynosi 30–35%. Parametr ten jest bardzo ciężki do zbadania, w szczególności, że kukurydza w różnych miejscach uprawy może wykazywać inne wartości. Od zawartości suchej masy zależy jednak jakość kiszonki, a od niej zyski ze sprzedaży mleka, czy opasów, dlatego warto jej poświęcić szczególną uwagę.

Do oceny zawartości suchej masy w kukurydzy kiszonkowej z powodzeniem mogą posłużyć mobilne laboratoria. Alternatywą może być ocena na podstawie zdjęć satelitarnych, z wykorzystaniem specjalnego systemu informatycznego, który jest w stanie oszacować dokładny termin zbioru.

Podczas zbiorów kukurydzy na kiszonkę istotne jest również dobre zaplanowanie przebiegu prac, ponieważ zanieczyszczenia mogą zaburzyć proces zakiszania. Niedostateczne ubicie zakiszanego materiału również może negatywnie odbić się na jakości kiszonki.

Nasiona kukurydzy na kiszonkę – przygotowanie podłoża pod wysiew

W przypadku uprawy kukurydzy na kiszonkę konieczne jest wykonanie orki zimowej. Wiosenną uprawę gleby warto natomiast ograniczyć do niezbędnego minimum. Koniecznym działaniem jest poprawa retencji wody poprzez wyrównanie powierzchni pola. Efekt ten można osiągnąć włókowaniem na glebach ciężkich, a na glebach lekkich – bronowaniem. Przed wysiewem nasion kukurydzy na kiszonkę glebę należy spulchnić na głębokości siewu – zazwyczaj stosuje się w tym celu agregat uprawowy złożony z kultywatora wąskozębnego bądź brony i wału strunowego.

Kiedy siać kukurydzę na kiszonkę?

Termin siewu kukurydzy na kiszonkę ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia satysfakcjonującego plonu. W Polsce przypada on na okres między 20 kwietnia a 5 maja, w czasie kwitnienia mniszka lekarskiego. Jest uzależniony w dużym stopniu od rejonu, wczesności odmiany, a przede wszystkim panujących warunków pogodowych. Temperatura gleby podczas wysiewu powinna wynosić co najmniej 8°C dla odmian flint i około 10°C dla odmian dent. Zbyt późny siew kukurydzy na kiszonkę może przyczynić się do obniżenia plonów.

Norma wysiewu kukurydzy na kiszonkę jest większa w porównaniu z odmianami ziarnowymi. Głębokość siewu nasion kukurydzy wynosi 3–4 cm na glebach ciężkich oraz 5–6 cm na glebach lekkich.

Kukurydza na kiszonkę – zabiegi pielęgnacyjne

Kukurydza na kiszonkę jest wyjątkowo wrażliwa na obecność chwastów, która może skutkować znacznym ograniczeniem plonów. Dlatego zaraz po wysiewie kukurydzy kiszonkowej należy wykonać przedwschodowy zabieg herbicydowy. Jeżeli jednak nie będzie to odchwaszczanie doglebowe – zabieg należy przeprowadzić powschodowo do fazy 4–5 liści. Dobór właściwych herbicydów powinien uwzględniać zarówno etap rozwoju kukurydzy na kiszonkę, jak i chwasta.

Uprawa kukurydzy na kiszonkę w ostatnich latach najczęściej jest atakowana przez omacnicę prosowiankę. Oprysk insektycydowy na tego szkodnika wykonuje się nawet 2 razy. Innymi szkodnikami zagrażającymi uprawie kukurydzy na kiszonkę są stonka kukurydziana, ploniarka zbożowa, mszyce oraz wciornastki. W celu zapobiegania ataku przez szkodniki ważna jest również odpowiednia agrotechnika.

Kukurydza kiszonkowa może zostać porażona przez choroby grzybowe przez cały okres wegetacji, co często prowadzi do obniżenia plonów. Dlatego ważna jest odpowiednia agrotechnika, która zapobiegnie rozwojowi patogenów. Najczęstsze choroby to fuzarioza kolb, zgorzel siewek, głownia pyląca czy rdza kukurydzy. 

Ziarno kukurydzy na kiszonkę dostępne w ofercie

Kiszonka z kukurydzy to podstawowa pasza objętościowa dla bydła mlecznego i opasowego. Jej jakość jest istotna, aby uzyskać wysoką wydajność mleczną i wysokie parametry jakościowe mięsa. W celu produkcji pełnowartościowej paszy warto zadbać o jakość już podczas wyboru nasion.

Limagrain posiada w asortymencie odmiany kukurydzy na kiszonkę objęte programem LG Animal Nutrition, który ma na celu dostarczanie rolnikom odmian o wysokiej wartości odżywczej dla krów mlecznych i bydła mięsnego. Należą do nich odmiany kiszonkowe średnio późne: LG 31.277 i LG 31.280 oraz odmiany średnio wczesne: LG 31.245 i LG 31.266.

Ceny nasion kukurydzy na kiszonkę

Cena jednostki siewnej kukurydzy kiszonkowej nie powinna być czynnikiem warunkującym wybór odmiany. Zależą od wielu czynników, w tym od klasy wczesności, cech agronomicznych, jakości czy nawet producenta. Przy zakupie nasion kukurydzy na kiszonkę nie warto oszczędzać, ponieważ nieodpowiednio dobrana odmiana o niższej jakości odbije się na wysokości plonu.

Gdzie kupić nasiona kukurydzy na kiszonkę?

Materiał siewny warto kupować od znanych producentów w specjalistycznych sklepach. Nasiona kukurydzy kiszonkowej są dostępne w asortymencie wielu sprzedawców, jednak decydując się na konkretnego dostawcę ziarna, ważne, by zwrócić uwagę na opinie o firmie. Zakup kukurydzy kwalifikowanej ze sprawdzonego źródła jest gwarancją, że materiał siewny został przetestowany w polskich warunkach, a cechy zostały dobrane tak, by osiągnąć najlepsze wyniki. Limagrain zapewnia szeroki wybór nasion kukurydzy o bardzo wysokim potencjale plonowania. 

Źródła

• Kryszewski, R. (2017). Trafnie wybierać odmianę kukurydzy na kiszonkę. Hoduj z Głową-Bydło, (1).
• Dubas, A., Michalski, T., Sulewska, H. (1993). Przydatnosc odmian kukurydzy o roznej wczesnosci do uprawy na kiszonke. Roczniki Nauk Rolniczych. Seria A: Produkcja Roślinna, 110(1-2), 93-101.
• Weber, A., Waligora, H. (2013). Wybór odmian kukurydzy na kiszonkę w zależności od warunków glebowych i klimatycznych. Hodowca Bydła, (02).
• Buniak, W., Dmowski, Z., Szyszkowski, P. (1996). Plonowanie i sklad jakosciowy kukurydzy na kiszonke w warunkach deszczowania. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 438, 243-249.
• Ochodzki, P., Warzecha, R., Zurek, M., Grzeszczak, I. (2013). Przydatność odmian kukurydzy do żywienia bydła w warunkach gospodarstw ekologicznych. Wiadomości Zootechniczne, 51(3).
• Kowalik, I., Michalski, T. (2006). Wpływ niektórych czynników agrotechnicznych na parametry jakościowe kiszonki z kukurydzy odmiany" stay green". Pamiętnik Puławski, 142.
• Lisowski, J., Nicikowski, M. Ocena plonowania kukurydzy uprawianej na kiszonkę w systemie tradycyjnym i uproszczonym. Seria, 25.