Kiedy zbierać rzepak? Poznaj idealny termin zbioru rzepaku

Nadchodzi czas zbioru jednej z najpopularniejszych roślin uprawianych w Polsce – rzepaku. Jakość i wysokość plonu są sumą wielu czynników. O czym należy pamiętać, zanim wyruszymy kombajnem w pole na zbiór rzepaku?

Z racji tego, iż rzepak jest rośliną bardzo wrażliwą na termin zbioru, nie należy przyspieszać żniw. Jest to jednak dosyć trudne zadanie, ponieważ często nie dojrzewa on równomiernie. Przedwczesny zbiór rzepaku narazi rolnika na duże straty. Niedojrzałe nasiona zawierają mniej oleju oraz większą ilość chlorofilu, co przecież znacznie obniża ich jakość. Zebranie niejednolicie dojrzałego łanu przyczynia się do podatności nasiona na samozagrzanie i pleśnienie.

Kierować się należy również dojrzałością techniczną rzepaku. Na jej początku dziennie przybywa od 30-50 kg plonu nasion na hektarze. Dlatego zbiór rzepaku zbyt wcześnie jest przyczyną niższego plonu, a co za tym idzie - niższego dochodu z plantacji. 

Późny termin zbioru rzepaku – tylko z odpowiednią odmianą

Termin zbioru rzepaku możemy opóźnić, pod warunkiem, że wcześniej wybraliśmy odpowiednią do tego odmianę. W innym przypadku dojdzie do samoosypywania się roślin, co boleśnie odczujemy jako straty w plonie. Dodatkowo zagrozić nam może ponowne zawilgocenie rzepaku, przez co łuszczyny będą podatne na pękanie. Jeżeli wybraliśmy rzepak firmy Limagrain, nie musimy martwić się opóźnionym terminem zbioru, ponieważ większość odmian ma znacznie podwyższoną odporność na osypywanie się nasion. Badania również wykazały, że odmiany mieszańcowe hodowli Limagrain są dużo bardziej odporne na pękanie łuszczyn dzięki ich zwiększonej elastyczności i sprężystości. Nawet w przypadku bardzo niekorzystnej pogody, jak gradobicia lub ulewny deszcz, nie ulegną one zniszczeniu tak szybko, jak inne odmiany rzepaku.

Metody zbioru rzepaku 

Zbiór rzepaku można wykonać metodą dwufazową, pod warunkiem, że roślina znajduje się w początkowym okresie dojrzałości technicznej. Kiedyś było to bardzo popularne rozwiązanie, jednak obecnie rzadko stosowane przez małą ekonomiczność. Będzie to dobry wybór, jeśli nasz łan jest mocno zróżnicowany pod względem dojrzałości ze względu na atakujące go choroby. Zbiór rzepaku tą metodą powoduje straty nasion na poziomie około 9% plonu. Jeśli jednak przedłużymy zbiór, możemy spodziewać się strat na poziomie nawet 40% plonu! Najlepszy termin zbioru rzepaku z zastosowaniem tej metody jest wtedy, gdy łan ma kolor seledynowo-żółty, a wilgotność nasion wynosi około 40–55%. 

Wielu rolników decyduje się na zbiór rzepaku kolejną metodą - jednofazową z pnia. Wykonujemy go, gdy plantacja osiągnęła stan pełnej dojrzałości. Łan posiada wtedy kolor brunatno-czarny, a nasiona mają wilgotność ok. 16%. Optymalny okres zbioru jednofazowego z pnia trwa 4–5 dni. Jeżeli zdecydowaliśmy się na odmiany hodowli Limagrain, tego czasu mamy zdecydowanie więcej. Wysoka odporność roślin na osypywanie oraz pękanie łuszczyn pozwolą nam rozszerzyć ten okres nawet do 7–9 dni!

Aby wybrać odpowiednią metodę zbioru rzepaku, należy uważnie przeprowadzać lustrację plantacji. Poziom zachwaszczenia rzepaku oraz jednolitość dojrzewania roślin w łanie to czynniki, na które trzeba szczególnie zwracać uwagę. Dobranie odpowiedniej metody zbioru może okazać się niełatwe, jednak pozytywnie wpłynie na wysokość plonu.